Φιλοσοφία 禪

Tο Μεγαλείο της Ρουτίνας

“Ένας μοναχός είπε στον δάσκαλο:
«Μόλις ήρθα σ' αυτό το μοναστήρι, σε παρακαλώ να με διδάξεις.»
Ο δάσκαλος του είπε:
«Έφαγες το ρύζι σου;»
«Ναι», απάντησε ο μοναχός.
«Τότε πήγαινε να πλύνεις το πιάτο σου.»
Ο μοναχός φωτίστηκε.”
 
Το Τσαν (禪 - Chán) σημαίνει να κάνεις τα καθημερινά πράγματα με προθυμία και ευχαρίστηση. Το Τσαν είναι η κοινή ζωή, αλλά και η μη-κοινή ζωή· η έννοια, αλλά και η υπέρβαση· και τα δύο σαν ένα, αλλά και δύο…Η αλήθεια είναι το πλύσιμο και το πλύσιμο είναι η αλήθεια, αυτά είναι όλα.Όσα γνωρίζουμε πάνω στη Γη και όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε.Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να διαχωρίζεις το πλύσιμο από την αλήθεια.

Γιατί οι μοναχοί του ναού Σαολίν ανέπτυξαν το Κουνγκ Φου 1.500 χρόνια πριν; Ποια ήταν η δύναμη που έκανε την πολεμική τους τέχνη αξεπέραστη και διαφορετική απ' όλες τις άλλες; Η απάντηση βρίσκεται στο Τσαν. Οι Σαολίν δεν μάθαιναν Κουνγκ Φου, για να προστατέψουν τον ναό τους από τις επιθέσεις. Αυτό ήταν κάτι το αναπόφευκτο. Μάθαιναν Κουνγκ Φου, για να βρουν τους εαυτούς τους, την αληθινή τους καρδιά, γι' αυτό έγιναν ανίκητοι.

Πώς βρήκαν τους δικούς τους εαυτούς, τη δική τους αληθινή καρδιά; Καθώς ήταν μοναχοί, οι ζωές τους ήταν πειθαρχημένες και ακολουθούσαν επαναλαμβανόμενες ρουτίνες. Όταν εκτελούσαν βασικές δραστηριότητες της ζωής, όπως η γεωργία και οι καθημερινές εργασίες, στοχάζονταν βαθιά και εφάρμοζαν αυτές τις σκέψεις σε κάθε τους πράξη. Αυτή η συνεχής επίγνωση και πολύ περισσότερο η συνεχής και αδιάλειπτη επανάληψη τούς βοήθησε να εισχωρήσουν στον πυρήνα αυτών των φαινομενικά απλών δραστηριοτήτων, να παρατηρήσουν τις σχέσεις που τις συνδέουν και να καταφέρουν το αδύνατο: να αποσπάσουν την ουσία τους και να την εμφυσήσουν στο Κουνγκ Φου τους. Χωρίς αυτήν την κατανόηση το Κουνγκ Φου τους θα ήταν πολύ απλό και θα χρησιμοποιούνταν μόνο στη μάχη, όπως όλες οι άλλες πολεμικές τέχνες.

Οι Σαολίν με την επανάληψη διαιρούσαν την κάθε τους κίνηση σε χιλιάδες μικροσκοπικές στιγμές, τις κατανοούσαν πλήρως και τις συνέθεταν ξανά - συνειδητά αυτή τη φορά.

Μέσω αυτής της συνειδητοποίησης φαίνεται ότι ο διαχωρισμός του στοχαστή από τη σκέψη, του γνώστη από το γνωστό, του θέματος από το αντικείμενο δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει από τη μια πλευρά το μυαλό και από την άλλη πλευρά οι εμπειρίες του. Υπάρχει μόνο μια διαδικασία εμπειρίας, στην οποία δεν υπάρχει τίποτε που πρέπει να αντιληφθούμε ως αντικείμενο και κανένας ως θέμα, να το καταλάβει. Η σκέψη ακολουθεί τη σκέψη χωρίς διακοπή, δηλαδή χωρίς να χρειάζεται να χωριστεί απ' τον εαυτό της και να γίνει δικό της αντικείμενο.

Όπου υπάρχει ένα αντικείμενο, εκεί υπάρχει η σκέψη.Είναι τότε η σκέψη ένα πράγμα και το αντικείμενο άλλο πράγμα;Όχι, αυτό που είναι το αντικείμενο είναι ακριβώς και η σκέψη.Μπορεί τότε η σκέψη να ελέγξει τη σκέψη;Όχι, δεν μπορεί. Όπως η λεπίδα του σπαθιού δεν μπορεί να κοπεί, όπως ένα άκρο δάχτυλο δεν μπορεί να αγγίξει τον εαυτό του, έτσι και η σκέψη δεν μπορεί να δει τον εαυτό της.

Με την ολιστική αυτή κατανόηση το Κουνγκ Φου τους έφτανε σε όλο και υψηλότερο επίπεδο, η αντίληψή τους γινόταν όλο και πιο βαθιά και χρησιμοποιούσαν αυτή την κατανόηση ως οδηγό σε κάθε πτυχή της καθημερινής τους ζωής. Με τη σειρά της η καθημερινή τους ζωή επαλήθευε και επιβεβαίωνε το Κουνγκ Φου τους. Όλη η ανθρώπινη ύπαρξη ήταν μέρος της εκπαίδευσης Σαολίν. Δεν ήσουν Σαολίν όταν εξασκούσες κάποια τεχνική, αλλά όταν καθόσουν, στεκόσουν, περπατούσες, έτρωγες, ανέπνεες κ.λπ. και μπορούσες όλα αυτά να τα συνθέσεις και να τα αποσυνθέσεις από και προς το μηδέν. Έτσι, τελειοποιήθηκε η ουσία του Σαολίν Κουνγκ Φου, του επιτεύγματος του ανθρώπου.

Γνωρίζοντας αυτή την πορεία των Σαολίν μοναχών γίνεται κατανοητό ότι το να εξαναγκάζεται κανείς στην εξάσκηση του Κουνγκ Φου χωρίς την προσεκτική δόμηση των βασικών του στοιχείων, μοιάζει με ένα παιδί που προσπαθεί να κουβαλήσει έναν βράχο. Αν κάποιος βιάζεται να μάθει Κουνγκ Φου και να αποδείξει την ικανότητά του χωρίς να κατανοήσει βήμα - βήμα, χιλιοστό – χιλιοστό όλες τις συνιστώσες του, το μόνο που θα καταφέρει είναι να μιμείται απλά τις φόρμες και να προσπαθεί να χορτάσει την πείνα του με την εικόνα ενός κέικ…

Παραπάνω άρθρα σχετικά με Φιλοσοφία 禪