To Σαολίν Κουνγκ Φου είναι ένας τρόπος ζωής. Εξ ορισμού, λοιπόν, απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως προσωπικότητας και σωματότυπου. Οι Σαολίν για να ολοκληρώσουν το σύστημά τους με τρόπο, ώστε να έχει τεχνικές εφαρμογές για όλους, μελέτησαν και βρήκαν τις απαντήσεις τους στη φύση και στις τεχνικές επίθεσης και άμυνας των ζώων. Απαντήσεις που βασίζονταν στην ουσία της φύσης και όχι σε μία απλή θεατρική μίμηση. Οι Σαολίν μελέτησαν όλα τα ζώα, ευρέως γνωστά όμως είναι πέντε συγκεκριμένα, επιλογή η οποία σχετίζεται με την ιερότητα αυτού του αριθμού στην αρχαία Κίνα: ο δράκος, το φίδι, ο τίγρης, ο πάνθηρας και ο γερανός.
ΟιΔράκοι (龙 -Lóng - Λονγκ) ήταν εκείνοι που μπορούσαν να κατακτήσουν τα πάντα και ήταν σε θέση να αποφύγουν τη μάχη χωρίς να χάσουν. Αυτή ήταν και η αρχή του απόλυτου Σαολίν - σχεδόν ανέφικτο - και για αυτό επιλέχθηκε το σύμβολο του Δράκου.
Αν και ο δράκος δε θεωρείται ως «πραγματικό» ζώο στη Δύση, συναντάται πάρα πολύ στην κινεζική φιλοσοφία και μυθολογία και θεωρείται από όλους «ο γνώστης του μέλλοντος». Βρίσκεται όχι μόνο στην τέχνη, αλλά και ως ζωδιακό σύμβολο στην αστρολογία, στους ναούς, καθώς και στις κινεζικές πολεμικές τέχνες, όπου συχνά θεωρείται ως η σημαντικότερη από τις ζωικές μορφές. Ο δράκος συμβολίζει το Πνεύμα (神 -Shén- Σαν) και την παρουσία του. Η εκπαίδευση στις τεχνικές του δράκου αναπτύσσει ένα σαφές, ισχυρό μυαλό και οξύνει την ψυχική εστίαση. Οι τεχνικές του δράκου χαρακτηρίζονται από καμπυλωτές, μαγευτικές, απαλές και ομαλές κινήσεις. Συχνά τα πόδια παραμένουν στην ίδια θέση, ενώ το Σάνφα (身法 - Shēnfǎ), που είναι η στάση ή κίνηση του σώματος του ασκούμενου στις πολεμικές τέχνες,χρησιμοποιείται για την αποφυγή και την άμεση επίθεση. Η άμυνα και η επίθεση είναι συχνά ενωμένες με ένα ενιαίο μοτίβο. Ως χέρι σχηματίζεται η «παλάμη του δράκου» για το χτύπημα, το «Ζεν του ενός δακτύλου» και μερικές φορές το «νύχι του δράκου». Στην καθημερινή ζωή η δύναμη του νου που ενισχύεται από το πνεύμα του δράκου είναι, φυσικά, πολύ χρήσιμη στην εργασία, τη λήψη αποφάσεων και την πνευματική ανάπτυξη.
ΤαΦίδια(蛇 -Shé - Σούα)ήταν οι άνθρωποι που ενέπλεκαν τους επιτιθέμενους σε κόμβους χρησιμοποιώντας σημεία πίεσης, για να τους απενεργοποιήσουν και να τους ελέγξουν. Τα φίδια ήταν τεχνίτες της ανθρώπινης φυσιολογίας και δημιουργούσαν πόνο χωρίς ζημιές.
Το φίδι με την ευελιξία του, τις μαλακές και στρογγυλές κινήσεις του, μοιάζει με τη συμπεριφορά του αρμονικού Τσι (气 -Qì). Το φίδι συχνά αναφέρεται ως ο «δράκος της γης» εξαιτίας κάποιων ομοιοτήτων με τον δράκο και λόγω της στενής σχέσης μεταξύ ενέργειας και πνεύματος. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του φιδιού στο Κουνγκ Φου είναι το Τσι. Επομένως, οι τεχνικές των φιδιών είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για τη ρύθμιση της ροής της ενέργειας και την ενίσχυσή της, καθώς και την προώθηση της αντοχής. Επιπλέον το Τσι είναι το βασικό συστατικό της εσωτερικής δύναμης. Οι κινήσεις στις τεχνικές των φιδιών είναι αφενός απαλές και ρέουσες, αφετέρου πολύ στοχευμένες και άμεσες. Το «χέρι του φιδιού» είναι η τεχνική του χεριού που χρησιμοποιείται συνήθως για στοχευμένο χτύπημα σε ένα σημείο. Στην καθημερινή ζωή η βελτιωμένη ροή ενέργειας προάγει την υγεία και την αντοχή.
ΗΤίγρης (虎 - Hǔ - Χου)ήταν κατάλληλη για ισχυρούς, μεγάλους και δυνατούς πολεμιστές που αναζητούσαν και ήταν σε θέση να φέρουν ένα γρήγορο τέλος στις συγκρούσεις. Το κλειδί του ήταν η απλότητα, η αμεσότητα και η έκρηξη τεράστιας δύναμης.
Ενώ το λιοντάρι θεωρείται αδιαμφισβήτητα ως «ο βασιλιάς των ζώων», η τίγρης συχνά θεωρείται ως «ο βασιλιάς της ζούγκλας». Ένα ενιαίο, εκρηκτικό και ταυτόχρονα απαλό χτύπημα είναι συνήθως αρκετό για να σπάσει τον λαιμό του θήραματός του, κάνοντάς το να φαίνεται εξαιρετικά απλό και αβίαστο. Στις πολεμικές τέχνες, η τίγρης σημαίνει «εσωτερική δύναμη». Συχνά αναφέρεται ότι οι τεχνικές της τίγρη ενισχύουν τα οστά, δηλαδή προάγουν την Γκου Τσι(谷氣-GǔQì), η οποία με τη σειρά της είναι ένα άλλο συνώνυμο της εσωτερικής δύναμης. Οι τεχνικές της τίγρη αξιοποιούν την ενοποιημένη εσωτερική δύναμη. Η τίγρης, επίσης, στην κινεζική γλώσσα σημαίνει «θάρρος» και «αγριότητα». Όπως ισχύει για μία (μεγάλη) γάτα, οι τεχνικές εμπεριέχουν ένα «απαλό» συστατικό. Πάνω από όλα, όμως, εκφράζουν τη συγκεντρωμένη ισχύ και την υπεροχή. Τυπικές μορφές χεριών είναι η «γροθιά της τίγρη» και το «νύχι της τίγρη», οι οποίες δεν έχουν σκοπό απλά να γρατζουνίσουν τον αντίπαλο όπως συνήθως παρουσιάζεται στις ταινίες. Αντιθέτως, χρησιμοποιούνται για να τραβήξουν τη σάρκα, να παραλύσουν τα ενεργειακά σημεία ή να εξαλείψουν τις αρθρώσεις. Στην καθημερινή ζωή η εσωτερική δύναμη μάς βοηθά να επιτύχουμε καλύτερα αποτελέσματα σε όλους τους τομείς της ζωής. Το πνεύμα της τίγρη βοηθά να αποκτήσει κάποιος αυτοπεποίθηση και να έχει θάρρος.
ΟιΠάνθηρες ή Λεοπαρδάλεις (豹 - Bào -Πάο) ήταν σαν μικροί τίγρεις, επιθετικοί, αλλά χωρίς φυσική δύναμη, μα με ψυχική δύναμη και στρατηγικές. Αυτοί ήταν οι έξυπνοι και χειραγωγικοί πολεμιστές.
Οι πάνθηρες ή λεοπαρδάλεις ξεχωρίζουν ως εξαιρετικοί κυνηγοί και μπορούν να αποκτήσουν μεγάλη ταχύτητα σε μικρή απόσταση. Αφού υποχωρήσουν ήσυχα ή κρυφτούν πάνω σε ένα δέντρο, επιτίθενται στο θήραμά τους εκρηκτικά. Ο πάνθηρας ξεχωρίζει για την ταχύτητά του. Η εκρηκτικότητά του χρησιμοποιείται όταν απαιτείται άμεση δράση, για παράδειγμα σε μία γρήγορη αντεπίθεση ή σε συνδυασμούς πολλαπλών επιθέσεων. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του είναι η καλλιέργεια της μυϊκής του δύναμης (力 -Lì- Λι). Οι τεχνικές του πάνθηρα είναι συνήθως άμεσες και χρησιμοποιούν τη «γροθιά του πάνθηρα», η οποία θα πρέπει να προτιμάται σε σχέση με την κανονική γροθιά από ανθρώπους με μακριά νύχια. Στην καθημερινή ζωή η καλλιέργεια του πνεύματος του πάνθηρα συμβάλλει στην ταχύτερη εκτέλεση καθημερινών εργασιών.
ΟΓερανός (鹤 - Ηè - Χούα) ήταν κατάλληλος για μικρόσωμα, μη επιθετικά άτομα που δεν ήθελαν να πολεμήσουν ή να επιτεθούν. Αυτό δεν ήταν ένα στιλ που αποσκοπούσε στη νίκη, αλλά ένα στιλ που δημιουργούσε το κατάλληλο περιβάλλον για να χάσει ο επιτιθέμενος. Οι πολεμιστές αυτοί έπρεπε να είναι ευέλικτοι και ακριβείς.
Αυτό το λεπτό πουλί είναι γνωστό ότι διατηρεί την ενέργεια του όταν στέκεται κομψά στο ένα πόδι και στη συνέχεια, ξαφνικά ανεβαίνει στον ουρανό. Με τη βοήθεια του ράμφους του πετάει γρήγορα και με ακρίβεια. Ο γερανός καλλιεργεί την «Ουσία» (精 -Jīng - Τζινγκ). Χαρακτηριστικά του είναι η κομψότητα και η ουσία. Ο όρος «Ουσία» σημαίνει ότι οι κινήσεις είναι απλές και ανεπαίσθητες. Οι πιο συνηθισμένες τεχνικές του γερανού περιλαμβάνουν λακτίσματα. Ωστόσο η άμεση επίθεση με το «χτύπημα του γερανού», η τυπική μορφή χεριού εναντίον των ματιών ή των γεννητικών οργάνων είναι αυτή που ξεχωρίζει. Στην καθημερινή ζωή η καλλιέργεια του πνεύματος του γερανού βοηθά στην ύπαρξη κομψότητας στην καθημερινή ζωή.
Επομένως, η εκπαίδευση στα διάφορα στιλ των ζώων δεν αποσκοπεί στην οργάνωση και επίδειξη παραστάσεων, αλλά στην εκμάθηση των πολεμικών τεχνών και τη βελτίωση της καθημερινής ζωής, αφού αναπτύσσει πολλές σημαντικές ιδιότητες. Όλες οι πτυχές της ύπαρξής μας, δηλαδή το σώμα, η ενέργεια και το πνεύμα καλλιεργούνται από την ουσία των διαφορετικών ζώων.
Τα πέντε ζώα συνυπάρχουν στο Σαολίν Κουνγκ Φου με τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά και την ουσία τους, καθιστώντας τα όχι μόνο μία αποτελεσματική πολεμική τέχνη, αλλά και ένα εξαιρετικό σύστημα φυσικής, συναισθηματικής και πνευματικής ανάπτυξης.
Όπως έχει ήδη τονιστεί, η τεχνική δεν αποτελεί τον μοναδικό αποφασιστικό παράγοντα. Εάν ένα λάκτισμα γερανού, όπως ο «μονοστρόβιλος γερανός», εκτελείται με αδέξιο τρόπο, δεν εκδηλώνεται η ουσία του γερανού. Εάν ένα μοτίβο τίγρη αποσκοπεί στην κυριαρχία επί του αντιπάλου, αλλά στερείται της απαραίτητης εσωτερικής δύναμης, τότε μιλάμε για ένα γατάκι παρά για έναν τίγρη. Εάν μία τεχνική φιδιού είναι σκληρή ή μία τεχνική πάνθηρα είναι αργή, τα τυπικά χαρακτηριστικά τους λείπουν. Εάν το μυαλό δεν είναι συγκεντρωμένο κατά την εκτέλεση μίας τεχνικής δράκου, καταντά ένα άδειο κέλυφος. Παρόλο που κατά την εκτέλεση μιας κίνησης δίνεται συνήθως έμφαση στην αντίστοιχη εσωτερική της ουσία, οι ιδιότητες και των πέντε ζώων θα πρέπει να εκδηλώνονται ταυτόχρονα.
Αυτό σημαίνει ότι είμαστε διανοητικά παρόντες σε κάθε τεχνική (δράκος), η ενέργεια και η αναπνοή ρέουν αρμονικά (φίδι), η τεχνική υποστηρίζεται από την εσωτερική δύναμη (τίγρης), εκτελείται γρήγορα (πάνθηρας) και κομψά (γερανός).