“... Τι και αν μου απονεμήθηκε αυτοκρατορική χάρη και τιμή, όλα αυτά είναι μάταια, καθώς, εγώ τώρα, γέρος και αδύναμος, έχω συντροφιά μου μόνο έναν πάπυρο του Χουάνγκ Τινγκ (Huang Ting)*”(*ένα κείμενο που περιγράφει λεπτομερώς τις μεθόδους Ντάο Γιν [导引 - Dǎo Yǐn] και Του Να [吐纳 - Tǔ Nà]).
Τσεν Γουάνγκ Τινγκ (陳王庭 - Chén Wáng Τíng, 1600 - 1680)
Είναι επίσης άγνωστο πότε δόθηκε το όνομα «Τάι Τσι Τσουάν» σε αυτό το κινεζικό σύστημα πολεμικών τεχνών. Είναι πολύ πιθανό ότι δεν υπήρχε όνομα για το Τάι Τσι Τσουάν, όταν ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ αρχικά ανέπτυξε αυτό το σύστημα πολεμικών τεχνών, επειδή σκόπευε να το μεταβιβάσει στους απογόνους του. Είναι σύνηθες για μια κινεζική οικογένεια να αναπτύσσει το δικό της στιλ πολεμικών τεχνών. Το εκάστοτε στιλ που δημιουργείται θεωρείται στη συνέχεια αντιπροσωπευτικό της οικογένειας που το διαμόρφωσε. Ο Τσεν Γουάνγκ Τινγκ δεν ήξερε ότι το σύστημα πολεμικών τεχνών που δημιούργησε θα γινόταν μια μέρα μία από τις πιο δημοφιλείς πολεμικές τέχνες στον κόσμο ούτε βέβαια γνώριζε ότι με τη διάδοση αυτή η πολεμική τέχνη που δημιούργησε θα απογυμνωνόνταν απο τη δυναμική της και θα έμενε μόνο μία ελαφριά άσκηση για ηλικιωμένους... Το όνομα «Τάι Τσι Τσουάν» δόθηκε αργότερα, πιθανώς επειδή αυτό το μοναδικό σύστημα πολεμικών τεχνών δημιουργήθηκε με βάση τις αρχές και τη θεωρία του Τάι Τσι. Σήμερα υπάρχουν πέντε δημοφιλή στιλ που αναπτύχθηκαν ως μεμονωμένες παραλλαγές και μετασχηματισμοί στη βάση της αρχικής πολεμικής τέχνης που δημιουργήθηκε από τον Τσεν Γουάνγκ Τινγκ (Gu Liuxin, 1983; Chen Qingzhou, 2002):
Στιλ Τσεν (陳 - Chén):διάφορα στιλ Τσεν -συμπεριλαμβανομένων των Ντα Τζιά (大架 – Dà Jià, «Μεγάλο Πλαίσιο»), Σιάο Τζιά (小架 - Xiǎo Jià,«Μικρό Πλαίσιο»), Λάο Τζιά (老架 - Lǎo Jià, «Παλιό Πλαίσιο»), Σιν Τζιά (新架 - Xīn Jià, «Νέο Πλαίσιο») κ.λπ.- συνεχίζουν να εξασκούνται από τους απογόνους και τους μαθητές της οικογένειας Τσεν.Γενικά χαρακτηρίζεται από γρήγορες και αργές κινήσεις, μαλακές και σκληρές κινήσεις, εκρήξεις, χαμηλές βάσεις και σπειροειδείς κινήσεις προς τα πάνω και προς τα κάτω με άλματα, χτυπήματα με γροθιά και τεχνικές αρπαγής και κλειδώματος.Περιέχει δύο βασικές άοπλες φόρμες: η πρώτη φόρμα είναι μαλακή και αργή, γνωστή και ως Γι Λου (一路 - Υī Lù, «Πρώτη Φόρμα»), ενώ η δεύτερη είναι δυναμική και γρήγορη, γνωστή ως Αρ Λου (二路 - Èr Lù, «Δεύτερη Φόρμα») ή Πάο Τσουέι (炮捶 - Pào Chuí, «Γροθιά Κανονιού»).
Το σύστημα Ντα Τζιά, το οποίο δίδαξε ο Τσεν Τσανγκ Σινγκ (陈长兴 - Chén Cháng Xīng, 1771 - 1853) στους απογόνους και τους μαθητές του, αναφέρεται συνήθως ως «Λάο Τζιά». Ένα τροποποιημένο σύστημα Λάο Τζιά, το οποίο δίδαξε ο Τσεν Φα Κούα (陳發科 - Chén Fā Kē) και ο δεύτερος γιος του, Τσεν Τζάο Κουέι (陈照奎 - Chén Zhào Kuí) στο Πεκίνο, είναι ο «σπόρος» του Σιν Τζιά (του αρχικού Ντα Τζιά). Το τροποποιημένο σύστημα Λάο Τζιά (ή Σιν Τζιά) έχει πιο εμφανείς σπειροειδείς και μεγάλες κυκλικές κινήσεις σε σύγκριση με το Λάο Τζιά, το οποίο προσεγγίζει πιο άμεσα τις πολεμικές τέχνες έχοντας μικρότερες και πιο λεπτές κυκλικές κινήσεις. Τελευταία, το σύστημα Σιν Τζιά βρίσκεται υπό διαδικασία τροποποίησης και αλλαγής. Ο Τσεν Τζάο Πι (陈照丕 - Chén Ζhào Pī), ανιψιός του Τσεν Φα Κούα, ήθελε να διατηρήσει τις αρχικές στάσεις και την ακολουθία του συστήματος Λάο Τζιά και μετέδωσε αυτό το πρωταρχικό σύστημα στους μαθητές και τους απογόνους του. Ένας από τους μαθητές του, ο Τσεν Τσινγκ Τζόου (陈庆州 - Chén Qìng Zhōu), δίδαξε το σύστημα Λάο Τζιά αμετάβλητο και χωρίς καμία επιρροή από το Σιν Τζιά. Ωστόσο, οι άλλοι μαθητές του, συμπεριλαμβανομένων και διάσημων απογόνων της οικογένειας Τσεν, όπως ο Τσεν Σιάο Γουάνγκ (陈小旺 - Chén Χiǎo Wàng) και ο Τσεν Τζανγκ Λέι (陈正雷 - Chén Zhēng Léi), έμαθαν επίσης το Σιν Τζιά από τον Τσεν Τσάο Κουέι.
Στιλ Γιάνγκ (杨 - Yáng): χαρακτηρίζεταιαπό αργές και εκτεταμένες ρυθμικά κινήσεις. Αυτό το στιλ αναπτύχθηκε από τον Γιάνγκ Λου Τσαν (杨露禅 - Yáng Lù Chán) στη βάση του Ντα Τζιά («Μεγάλο Πλαίσιο»), το οποίο έμαθε από τον Τσεν Τσανγκ Σινγκ. Αυτό το «αμετάβλητο» σύστημα Ντα Τζιά, που ο Τσεν Τσανγκ Σινγκ δίδαξε στον Γιάνγκ Λου Τσαν και τους απογόνους του, αναφέρεται συνήθως ως Λάο Τζιά («Παλιό Πλαίσιο»). Είναι γνωστό ότι ο Γιάνγκ Λου Τσαν και οι γιοι του δε δίδαξαν ποτέ το Αρ Λου «Δεύτερη Φόρμα» στο κοινό. Αντίθετα, μεταβιβάστηκε μόνο στους απογόνους της οικογένειας του Γιάνγκ και σε μερικούς κοντινούς μαθητές.
Παράλληλα με την ευρεία εξάπλωση και αναδιαμόρφωση του στιλ Γιάνγκ Τάι Τσι που σημειωνόταν γύρω από το Πεκίνο, σημειώθηκε μια αλλαγή στο αυθεντικό σύστημα Τσεν από τον Τσεν Τσανγκ Σινγκ, μέλος της 14ηςγενιάς των Τσεν πολεμικών τεχνών και δάσκαλο του Γιάνγκ Λου Τσαν, ο οποίος θεωρείται ότι κωδικοποίησε το «Παλιό πλαίσιο», δηλαδή τη φόρμα Λάο Τζιά. Την ίδια περίοδο, ο Τσεν Γιόου Μπαν (陈有本 - Chén Yǒu Běn) που καταγόταν επίσης από την 14ηγενιά, εισήγαγε ένα νέο, μικρότερο σύστημα, το «Μικρό πλαίσιο» (Σιάο Τζιά). Αργότερα ο Τσεν Σιν (陈鑫 - Chén Xīn), μέλος της 16ηςγενιάς, έγραψε το πρώτο βιβλίο για το σύστημα Τσεν, με τίτλο «Εικονογραφημένη Αποτύπωση του Συστήματος Τάι Τσι Τσουάν της Οικογένειας Τσεν», το οποίο βασίστηκε στη μορφή Σιάο Τζιά. Παρέμεινε αδημοσίευτο μέχρι το 1932. Στο εν λόγω βιβλίο φαίνεται ξεκάθαρα η βαθιά μελέτη του Τάι Τσι, ενώ είναι εμφανείς οι επιρροές από το Γι Τσινγκ, τον Ταοϊσμό και τις θεωρίες για τη ζωτική ενέργεια Τσι που συνέβαλαν στη διαμόρφωσή του.
Ανάμεσα στα τέλη της δεκαετίας του 1800 και στις αρχές του 1900, ο Τσεν Φα Κούα, μέλος της 17ης γενιάς, πήγε επίσης από το χωριό Τσεν στο Πεκίνο ως εκπαιδευτής, όπου κατάφερε να αποκτήσει σημαντική φήμη ως πολεμιστής και, επιπλέον διαμόρφωσε τη ρουτίνα «Τσεν Σιν Τζιά».
Από την προαναφερθείσα ρουτίνα κατάγονται αρκετά στιλ, τα οποία έχουν προκύψει από διάφορους συνδυασμούς των συστημάτων Τσεν και Γιανγκ. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα στιλ Γου (吴 - Wú), Γου (Χάο) και Σoυέν, τα οποία -μαζί με κάποια άλλα- θεωρούνται ως τα «5 μεγάλα στιλ» και εφαρμόζονται από ελάχιστους επαγγελματίες.
Στιλ Γου (吴 - Wú) (όπως στο Γου Γιού Σιάνγκ [武禹襄 - Wǔ Yǔ Xiāng, 1812 - 1880] / Χάο [郝 - Hǎo]):χαρακτηρίζεται από ένα μικρό και συμπαγές πλαίσιο,με μαλακές και αργές ως προς τον ρυθμό κινήσεις,με όρθιες στάσεις που απαιτούν ο κόκκυγας της σπονδυλικής στήλης να είναι τεταμένος προς τα μπρος. Αυτό το στιλ αναπτύχθηκε από τον Γου Γιού Σιάνγκ, ο οποίος υπήρξε μαθητής του Γιανγκ Λου Τσαν για πολλά χρόνια και αργότερα μαθητής του Τσεν Τσινγκ Πινγκ (陈清萍 - Chén Qīng Píng) στο χωριό Τσεν για 3 μήνες. Ο Γου Γιού Σιάνγκ βασίστηκε στο Ντα Τζιά «Μεγάλο Πλαίσιο», που έμαθε από τον Γιάνγκ Λου Τσαν, καθώς και στο Σιάο Τζιά «Μικρό Πλαίσιο», το οποίο έμαθε από τον Τσεν Τσινγκ Πινγκ, γνωστό και ως Τζάο Μπάο Τζιά (趙堡架 - Zhào Bǎo Jià). Το στιλ που διαμόρφωσε προέκυψε από την πολυετή εμπειρία του. Συχνά αποκαλείται «στιλ Χάο», ονομασία που έλαβε από τον δεύτερο απόγονο της εν λόγω γενιάς, τον Χάο Γουέι Τζαν (郝為真 - Hǎo Wéi Zhēn). Ο Χάο Γουέι Τζαν θέλησε να μεταδώσει το δικό του στιλ Τάι Τσι στον Σουέν Λου Τανγκ (孫祿堂 - Sūn Lù Táng), έναν έμπειρο επαγγελματία του Σινγκ Γι Τσουάν (形意拳 - Xìng Yì Quán), καθώς και άλλων συστημάτων. O Σουέν Λου Τανγκ ήταν ένας φημισμένος πολεμιστής που επιδίωξε να δημιουργήσει το δικό του στιλ Τάι Τσι, το επονομαζόμενο «στιλ Σουέν» (孙 - Sūn).
Στιλ Γου (吴 - Wú) (όπως στο Γου Τζιέν Τσουάν [吴鉴泉 - Wú Jiàn Quán]): χαρακτηρίζεται από απαλές και αργές κινήσεις όπως το στιλ Γιάνγκ, αλλά διαθέτει σφιχτές, συμπαγείς και εμφανείς στάσεις που βασίζονται στην κλίση του σώματος. Αυτό το στιλ αναπτύχθηκε από τον Γου Τζιέν Τσουάν, ο οποίος το διδάχθηκε από τον πατέρα του Γου Τσουάν Γιόου (吴全佑 - Wú Quán Υòu). Ο Τσουάν Γιόου, ένας Μαντζουριανός, έμαθε το Τάι Τσι από τον Γιάνγκ Λου Τσαν και τον γιο του Γιάνγκ Μπαν Χόου (杨班侯 - Yáng Bān Hóu), του οποίου το στιλ χαρακτηρίζεται ως πιο συμπαγές και λιγότερο εκτεταμένο (π.χ. Σιάο Τζιά) σε σύγκριση με τα στιλ Γιάνγκ που εφάρμοζαν οι Γιάνγκ Λου Τσαν και Γιάνγκ Τσανγκ Φου 杨澄甫 - Yáng Chéng Fǔ).
Στιλ Σουέν (孙 - Sūn): χαρακτηρίζεται από γρήγορο ρυθμό και συνιστά ένα σφιχτό και συμπαγές στιλ.Αναπτύχθηκε από τον Σουν Λου Τανγκ, ο οποίος βασίστηκε στο Τάι Τσι που έμαθε από τον Χάο Γουέι Τζαν. Ο τελευταίος είχε εξασκηθεί στην τέχνη «Η Γροθιά της Καρδιάς και της Πρόθεσης» (形意拳 - Xìng Yì Quán - Σινγκ Γι Τσουάν) και την τέχνη «Η Παλάμη των 8 Τριγράμμων» (八卦掌 - Bāguà Ζhǎng - Πάκουα Τζανγκ).
Συνεπώς, ο πυρήνας της διαμόρφωσης του Τάι Τσι μπορεί να χαρακτηριστεί πολυδιάστατος. Χρειάστηκαν 200 ολόκληρα χρόνια για να αναπτυχθεί από τα μέλη της οικογένειας Τσεν στο ομώνυμο χωριό. Αργότερα όλη αυτή η γνώση αξιοποιήθηκε για να δημιουργηθούν άλλα συστήματα και στιλ, όπως το Γιάνγκ, το Γου, το Γου Χάο (武郝 - Wǔ Hǎo) και του Σουέν. Όλα αυτά πλέον καλλιεργούνται παράλληλα και «γεννούν» παραλλαγές.
Στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου έχει αναπτυχθεί μια «αγωνιστική» παραλλαγή του Τάι Τσι με πρωτοβουλία του καθηγητή Λι Ντε Γιν (Li Deyin) και διοργανώνονται πολλοί αγώνες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οι αγώνες περιλαμβάνουν την επίδειξη φορμών και πάλης σώμα με σώμα. Οι αθλητές που παρουσιάζουν φόρμες Τάι Τσι βαθμολογούνται με βάση την τεχνική τους και συγκεκριμένες δεξιότητες. Η προπόνηση μοιάζει με ενόργανη γυμναστική και οι σπουδαστές μαθαίνουν πρώτα μερικά «σκληρά» στιλ Κουνγκ Φου κι έπειτα τα συστήματα Σιν Γι, Πάκουα και Τάι Τσι.
Η μαζική εξάπλωση του Τάι Τσι επιτεύχθηκε με τη μετανάστευση δασκάλων από την Κίνα, ύστερα από την κομμουνιστική επανάσταση, κατά την περίοδο μετά τον 2οΠαγκόσμιο Πόλεμο και αργότερα, μετά την Πολιτιστική Επανάσταση. Οι δάσκαλοι αυτοί μετέδωσαν για πρώτη φορά στον υπόλοιπο κόσμο την αυθεντική τέχνη του Τάι Τσι. Τα τελευταία χρόνια η κινεζική κυβέρνηση επιδιώκει την αποστολή τέτοιων δασκάλων στις χώρες της Δύσης με στόχο την προώθηση των κινεζικών πολεμικών τεχνών και, γενικότερα του κινεζικού πολιτισμού.
Η πρώτη έκδοση ενός βιβλίου που περιέχει τα «κλασικά του Τάι Τσι» έγινε το 1912, όταν ο Γκουάν Μπάι Γι (關百益 - Guān Bǎi Yì) δημοσίευσε το «Tάι Τσι Τσουάν Τζινγκ» (太極拳經 - Tài Jí Quán Jīng). Ο Σου Γιού Σανγκ (Xu Yusheng) ακολούθησε με το έργο «Tάι Τσι Τσουάν Σι Τουτζιέ» (太極拳勢圖解 - Tài Jí Quán Shì Tújiě) το 1921. Στη συνέχεια, ο Τσεν Γουέι Μινγκ (陈微明 - Chén Wēi Míng) έγραψε το «Tάι Τσι Τσουάν Σου» (太極拳術 - Tài Jí Quán Shù) το 1925, o Σου Τσι Γι (Xu Zhiyi) το «Tάι Τσι Τσουάν Τσιέν Σουό» (太極拳淺說 - Tài Jí Quán Qiǎn Shuō) το 1927 και ο Τσεν Σιν το «Τσεν Σιν Τάι Τσι Τσουάν Του Σουό» (陳氏太極拳圖說 - Chén Xīn Tài Jí Quán Tú Shuō) το 1933. Όλα αυτά αφορούσαν το στυλ Γιανγκ , εκτός από το έργο του Τσεν Σιν που αφορούσε το στιλ Τσεν. Ωστόσο αυτά τα βιβλία απέχουν πολύ από το να δώσουν μια πλήρη εικόνα για το Τάι Τσι. Οι Γιάνγκ Τσανγκ Φου (杨澄甫 - Yáng Chéng Fǔ, 1883 - 1936) και Τονγκ Γινγκ Τζιέ (董英傑 - Dǒng Yīng Jié) δημοσίευσαν έργο «Tάι Τσι Τσουάν Σι Γιόνγκ Φα» (太極拳使用法 - Tài Jí Quán Shǐ Yòng Fǎ) το 1931, το οποίο παρέχει μια πολύ πιο ολοκληρωμένη εξήγηση της τέχνης και περιλαμβάνει σημαντικές εκδοχές των κλασικών. Ένα άλλο σημαντικό βιβλίο είναι το «Tάι Τσι Τσουάν Τζιάνγκ Γι» (太極拳講義 - Tài Jí Quán Jiǎng Yì) του Γου Γκονγκ Τζάο (吴公藻 - Wú Gōng Zǎo) που εκδόθηκε το 1936. Αποτελείται από 40 μικρά, αλλά ανεκτίμητα κείμενα του διάσημου Γιανγκ Μπαν Χόου (杨班侯 - Yáng Bān Hóu). Ήταν ο Τονγκ Γινγκ Τζιέ που δημοσίευσε το βιβλίο του Γιάνγκ Τσανγκ Φου, ενώ ο ίδιος μαζί με τον Τιέν Τζάο Λιν (田兆麟 - Tián Zhào Lín) αναφέρονται στο βιβλίο ως οι δύο κύριοι μαθητές του Γιανγκ. Ο Τιάν Τσάο Λιν δε δημοσίευσε κανένα βιβλίο, αλλά το βιβλίο του Τονγκ Γινγκ Τζιέ με τίτλο «Tάι Τσι Τσουάν Σι Γι» (太極拳釋義 - Tài Jí Quán Shì Yì) από το 1948 πρόσθεσε περισσότερες πληροφορίες και περισσότερα κλασικά κείμενα. Επίσης ο Γιάνγκ Τσανγκ Φου υποστήριζε ότι οι στάσεις του βελτιώθηκαν με την πάροδο των ετών και αυτό αντικατοπτρίζεται στο βιβλίο του Τονγκ Γινγκ Τζιέ, επειδή αυτός εξασκούνταν με τον Γιάνγκ μέχρι το θάνατό του.