Φιλοσοφία 禪

Οι Φιλοσοφικές Αρχές του Τάι Τσι (太極拳)

«Το Τάι Τσι Τσουάν ακολουθεί την αρχή της κυκλικότητας. Κίνηση και ακινησία, που o μηχανισμός τους λειτουργεί σαν την χορδή του τόξου που κινείται πάντα χαλαρά και σε μια στιγμή ελευθερώνεται, το σχήμα της δεν αφήνει ίχνη· Δεν υπάρχει ούτε «Εγώ» ούτε «Άλλοι» στον δρόμο που ακολουθεί. Οι τίγρεις και οι πάνθηρες κουλουριάζονται στα βαθιά βουνά, οι δράκοι του νερού πετούν από τις αμύθητες λίμνες, αλλά ο πνευματικός δράκος μεταμορφώνεται αυθόρμητα, κανείς δεν ξέρει πώς. Ο ουρανός και η γη είναι γονείς όλων κάτω από τον ουρανό, των αδύναμων και των ισχυρών εξίσου. Η μία γενιά διαδέχεται την άλλη, δεν υπάρχει τέλος· και τίποτα δεν διαρκεί για πολύ. Το Τάι Τσι Τσουάν είναι η πορεία του χρυσού μέσου, στο οποίο το Κουνγκ Φου βασιλεύει πάνω από όλα. Ένας χαρταετός πετά στον ουρανό, ένα ψάρι βουτά σε βαθιά νερά, έτσι είναι φτιαγμένα τα πάνω και τα κάτω μέρη του ανθρώπινου σώματος. Εάν αφιερώσετε τον εαυτό σας στη μελέτη των ανθρώπινων ικανοτήτων και με ρωτάτε για το βασικό τους νόημα, θα σας έλεγα ότι η αρχή της είναι υπέροχη και βαθιά, πάντα έρχεται και φεύγει, όπως η μέρα με τη νύχτα, όπως ο ήλιος στο υψηλότερο σημείο και η πανσέληνος στο σκοτάδι. Αν πραγματικά θέλετε να φτάσετε στην πραγματική αξία θα βρείτε το δρόμο στο Τάι Τσι Τσουάν. Αν γυρίσεις την πλάτη σου στην αλήθεια, θα δεις ότι άφησες πίσω τον εαυτό σου. Μπορείς να γίνεις ένα ουράνιο ον με σάρκα απλά ακολουθώντας την πρακτική του Τάι Τσι Τσουάν και θα είναι το πνεύμα σου σαν ένα σκαλιστό κομμάτι νεφρίτη
 

Το Τάι Τσι είναι γενικά αποδεκτό ως ένα από τα βασικότερα στοιχεία του παραδοσιακού κινεζικού πολιτισμού. Διαμορφώθηκε από τις ιδέες και τις αντιλήψεις των αρχαίων Κινέζων φιλοσόφων σχετικά με τους φυσικούς νόμους και τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Έχοντας αναπτυχθεί σε βάθος περίπου πέντε χιλιάδων ετών, η κουλτούρα του Τάι Τσι είναι βαθιά ριζωμένη στο μυαλό των Κινέζων. Χάρη στη παγκοσμιοποίηση η κουλτούρα του Τάι Τσι γίνεται σταδιακά γνωστή και αγαπητή από ανθρώπους άλλων χωρών και περιοχών.

Τα κλασικά έργα του Τάι Τσι μιλούν γιακύκλους, Γιν (陰 - Yīn) και Γιάνγκ (陽 - Yáng),Τάι Τσι και για τις δεκατρείς βασικές κινήσεις που αντιστοιχούν στιςΠέντε Φάσειςκαι ταΟκτώ Τρίγραμμα. Για να γνωρίσουμε την προέλευση αυτών των εννοιών πρέπει να πάμε πολύ πίσω στην ιστορία της Κίνας. Μελετώντας τα κλασικά έργα του Τάι Τσι γίνεται κατανοητό ότι η παράδοση του Τάι Τσι έχει τις ρίζες της στον νεο-Κομφουκιανισμό, αλλά σίγουρα έχει επηρεαστεί σημαντικά από τα αρχαία ταοϊστικά κλασικά κείμενα, όπως το Τάο Τε Τζινγκ (道德經 - Dào Dé Jīng). Εκτός από την έννοια του «Δρόμου» (道 - Dào - Τάο) και οι δύο παραδόσεις έχουν στον πυρήνα τους μια αφήγηση για τη δημιουργία του κόσμου:

όλα τα πράγματα προήλθαν από έναν κοινό πυρήνα που εξελίχθηκε κάτω από τον ουρανό μέσω μυριάδων μετασχηματισμών. 

Αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό ως μια κοσμολογική εξήγηση του σύμπαντος, αλλά μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως η εσωτερική ανάπτυξη και ο μετασχηματισμός της ζωτικής δύναμης των ανθρώπων. Στο Τάι Τσι βασική έννοια είναι η αντίληψη της«ενότητας ανθρώπου και φύσης», στην οποία τονίζεται η φυσική και αρμονική σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Όλα τα ζωντανά πλάσματα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, πρέπει να συμμορφώνονται με τον φυσικό νόμο του σύμπαντος, αντί να προσπαθούν να τον θέτουν υπό δοκιμασία ή να τον παραβιάζουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στις μέρες μας που οι άνθρωποι καταστρέφουν αλόγιστα το γήινο περιβάλλον με οποιοδήποτε κόστος.

Η δεύτερη φιλοσοφική αντίληψη είναι η θεωρία τουΓιν και του Γιάνγκ, η οποία αναφέρεται στην καθολική αρχή της δημιουργίας ολόκληρου του κόσμου. Το Γιν και το Γιανγκ αντιστοιχούν στις φαινομενικά αντίθετες δυνάμεις του φυσικού κόσμου που στην πραγματικότητα είναι συμπληρωματικές, αλληλοσυνδεόμενες και αλληλεξαρτώμενες και μπορεί να δημιουργούν η μία την άλλη, καθώς συνδέονται μεταξύ τους, όπως ο ουρανός και η γη, ο ήλιος και ο σελήνη, ο άνδρας και η γυναίκα, η ημέρα και η νύχτα, η ζέστη και το κρύο, η κίνηση και η ακινησία κ.λπ. Από φιλοσοφική σκοπιά η εν λόγω αντίληψη περιέχει μια διαλεκτική οπτική της διχοτόμησης που τονίζει τη συμπληρωματικότητα και την αμοιβαιότητα, εστιάζοντας στην επιδίωξη της αρμονίας και της ισορροπίας στο σύμπαν.

Μια άλλη φιλοσοφική αντίληψη είναι ηθεωρία των πέντε στοιχείωνπου είναι: το ξύλο, η φωτιά, η γη, το μέταλλο και το νερό. Αυτή η σειρά παρουσίασης είναι γνωστή ως αλληλουχία «αμοιβαίας παραγωγής» ενώ στην  αλληλουχία της «αμοιβαίας υπέρβασης» η σειρά είναι: ξύλο, γη, νερό, φωτιά και μέταλλο. Τα στοιχεία αυτά καθορίζουν τα διάφορα στάδια του μετασχηματισμού που χαρακτηρίζει τους επαναλαμβανόμενους φυσικούς κύκλους της εποχικής αλλαγής, την ανάπτυξη και την αποσύνθεση, τις μεταβαλλόμενες κλιματολογικές συνθήκες, τους ήχους, τις γεύσεις, τα συναισθήματα και την ανθρώπινη φυσιολογία. Όπως το Γιν και το Γιανγκ, έτσι και τα πέντε στοιχεία διατηρούν την εσωτερική τους αρμονία μέσω ενός συστήματος αμοιβαίων ελέγχων και ισορροπιών που είναι γνωστοί ως «δημιουργικοί» και «ελεγκτικοί» κύκλοι. Και τα δύο αυτά είδη κύκλων που αντισταθμίζουν και εξισορροπούν ο ένας τον άλλο, βρίσκονται σε αέναη λειτουργία διατηρώντας τα δυναμικά πεδία των πολικών δυνάμεων που απαιτούνται για την κίνηση και τη μεταμόρφωση των ενεργειών. 

Η κουλτούρα του Τάι Τσι έχει επηρεαστεί πολύ και από τηνΠαραδοσιακή Κινεζική Ιατρικήπου ενημερώνεται μεν από τη σύγχρονη ιατρική, αλλά έχει οικοδομηθεί πάνω σε ένα σώμα γνώσεων που προέκυψε ύστερα από μια πολυετή (πάνω από 2.500 χρόνια) πρακτική εφαρμογή της κινεζικής ιατρικής και η οποία περιλαμβάνει διάφορες μορφές βοτανοθεραπείας, βελονισμού, μασάζ, άσκησης και διατροφικής θεραπείας. Ο βελονισμός περιλαμβάνει την εισαγωγή βελόνων σε μέρη του σώματος (δέρμα, υποδόριος ιστός, μύες) -συνήθως στα λεγόμενα «σημεία βελονισμού» (σημεία επαφής)- και τον επακόλουθο χειρισμό τους με σκοπό να επηρεαστεί η ροή της ενέργειας Τσι (气 - Qì), να επέλθει ανακούφιση από τον πόνο και να θεραπευτούν διάφορες ασθένειες. Στην πρακτική  του Τάι Τσι χρησιμοποιείται η γνώση των σημείων αυτών. Πέραν τούτων χρησιμοποιείται επίσης τομεσημβρινό σύστημα- επίσης μια τυπική έννοια της ΠΚΙ. Οιμεσημβρινοίείναι στην πραγματικότητα διαφορετικά «μονοπάτια» (αγωγοί) μέσω των οποίων ρέει η ζωτική ενέργεια, το γνωστό «Τσι», αν και οι επιστήμονες δεν έχουν τεκμηριώσει την ύπαρξή τους. Εάν τα «μονοπάτια» αυτά είναι μπλοκαρισμένα, είναι δυνατό να προκληθούν ασθένειες. Ως εκ τούτου μια από τις βασικές ιδέες σχετικά με τη θεραπεία των ασθενειών είναι η διατήρηση των μεσημβρινών αγωγών καθαρών, ώστε να μπορεί να ρέει ελεύθερα το Τσι. Στην κουλτούρα του Τάι Τσι αυτή η ιδέα έχει ενσωματωθεί και στις πρακτικές ενίσχυσης της σωματικής άσκησης, με στόχο τη διευκόλυνση της ροής του Τσι και του αίματος.

 

Σήμερα, πολλοί άνθρωποι που ασκούν Τάι Τσι δίνουν υπερβολική έμφαση στην απαλότητα και στη χαλάρωση. Επιδεικνύουν υπερβολικά απαλές κινήσεις που μοιάζουν με μαλακά μακαρόνια. Προφανώς, αυτή η πρακτική του Tάι Τσι δεν είναι σωστή. Αν υπάρχει μόνο Γιάνγκ χωρίς Γιν, η τεχνική είναι άκαμπτη και χωρίς παραλλαγές. Δεν είναι καλή τεχνική. Αν η τεχνική είναι όλη Γιν χωρίς Γιάνγκ, η τεχνική είναι πολύ μαλακή και δεν έχει καμία δύναμη πάλης. Κάποιος που είναι εντελώς Γιν θα καταλήξει να είναι σε άμυνα όλη την ώρα. Αν η τεχνική Γιανγκ έχει Γιν, η τεχνική έχει ορατή δύναμη. Αν η τεχνική Γιν έχει Γιανγκ, η τεχνική έχει κρυφή δύναμη. Είναι μια καλή τεχνική όταν κάποιος συνδυάζει και τα δύο μαζί σε ένα ισχυρό χτύπημα. Αυτό είναι Τάι Τσι.

Παραπάνω άρθρα σχετικά με Φιλοσοφία 禪