Το Τάι Τσι είναι ένα σύστημα μάχης που ενισχύει το σώμα και το μυαλό. Από την άποψη αυτή είναι διαφορετικό από το Τσι Κουνγκ (氣功 - Qì Gōng) που σημαίνει απλά «ενεργειακή άσκηση». Είναι επίσης διαφορετικό από τα περισσότερα συστήματα μάχης, επειδή οι τεχνικές δεν είναι ποτέ «σκληρές εναντίον σκληρών». Το ίδιο το όνομα και η βασική αρχή ενσωματώνεται στο σύμβολο «Τάι Tσι» (太极 - Tài Jí), το οποίο δείχνει ότι το Γιν και το Γιάνγκ πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά σε κυκλικές κινήσεις. Εάν ένας αντίπαλος εφαρμόζει αδύναμη αντίσταση, μπορεί κανείς απλά να τον πιέσει λίγο, αλλά αν ο αντίπαλος είναι ισοδύναμος με εσάς, μπορείτε να υπερισχύσετε με την εφαρμογή μαλακών κινήσεων, ακολουθώντας την κατεύθυνση της δύναμής του μέχρι να χαθεί η ορμή της και τότε μπορείτε να κινηθείτε με μέτρια δύναμη χωρίς να χαθεί η ισορροπία σας. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να επιλέξετε ακόμα και να μην πληγώσετε τον αντίπαλό σας. Το βασικό είναι να είστε πολύ δεκτικοί απέναντι στην πρόθεση του αντιπάλου σας, ώστε να μπορέσετε να αντιδράσετε εγκαίρως. Αυτές οι αρχές περιγράφονται με σαφήνεια στα κλασικά έργα του Τάι Τσι.
Το Τάι Τσι Τσουάν είναι προϊόν της μεταβατικής περιόδου των Mινγκ (明 - Míng) και Τσινγκ (清 - Qīng). Κληρονόμησε, ανέπτυξε και δημιούργησε μια σύνθεση των διάφορων άοπλων στiλ της εποχής των Μινγκ συνδυάζοντάς τους με τις αρχαίες μεθόδους γυμναστικής Ντάο Γιν (導引 - Dǎo Yǐn) και αναπνοής (吞拿 - Tūnná - Τουέννα). Απορρόφησε την αρχαία υλική φιλοσοφία του Γιν και του Γιάνγκ καθώς και την κινεζική θεμελιώδη ιατρική έννοια των μεσημβρινών (经络 - Jīng Luò - Τζινγκ Λούο) [στην οποία ρέει το Τσι], δημιουργώντας μια τεχνική άοπλης μάχης που καλλιεργεί τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Στην κατάρτιση του Τάι Τσι Τσουάν οι τρεις πτυχές της συνείδησης, της κίνησης και της αναπνοής ενσωματώθηκαν αρμονικά. Η ολιστική προσέγγιση με έμφαση στην ενότητα του εσωτερικού και του εξωτερικού είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της πρακτικής.
Μεταξύ των παλαιότερων κειμενικών αρχείων είναι το εγχειρίδιο του Yang Bing για τη Γροθιά του Άνθους Δαμασκηνιάς (梅花拳 - Méi Huā Quán - Μέι Χουά Τσουάν), Εισαγωγή στην Πολεμική Πρακτική (1742), στο οποίο αναφέρει κατά λέξη: «Στις Μεταβολές υπάρχει η υπέρτατη αρχή (Τάι Τσι), η οποία παράγει τις δύο μορφές. Αυτές οι δύο μορφές παράγουν τα τέσσερα εμβλήματα και αυτά τα τέσσερα έμβληματα παράγουν τα οκτώ τριγράμματα». Αρκετές δεκαετίες αργότερα ο Γουάνγκ Ζονγκ Γιούε (王宗岳 - Wáng Zōng Yuè, 1780 μ.Χ.) επανέλαβε στα δοκίμια του Τάι Τσι Τσουάν την πληρέστερη εκδοχή της κοσμικής δημιουργίας, όπως είχε διατυπωθεί από τον διανοητή της εποχής της δυναστείας των Σονγκ (宋 - Sòng), Τζόου Ντουένγι (周敦頤 - Zhōu Dūnyí). Ο Γουάνγκ προσδιορίζει συγκεκριμένες στάσεις Τάι Τσι Τσουάν με τα εξελικτικά στάδια του γιν και του γιάνγκ, των πέντε στοιχείων και των οκτώ τριγραμμάτων. Έτσι, η κινεζική κοσμολογία εμπλούτισε τις πολεμικές τέχνες με το λεξιλόγιο μιας μυστικιστικής ένωσης.
Το κοσμολογικό λεξιλόγιο της μυστικιστικής ένωσης ενώθηκε και με τη γλώσσα της αθανασίας. Τουλάχιστον ορισμένοι πολεμικοί καλλιτέχνες από τη δυναστεία των Τσινγκ χρησιμοποίησαν την ορολογία της «εσωτερικής αλχημείας» (内丹 - Nèidān - Νέινταν). Περιέγραψαν την πολεμική δύναμη ως το υποπροϊόν ενός εσωτερικού ελιξιρίου που οδηγούσε στην αιώνια ζωή. Ο Τσανγκ Νάι Τζόου (苌乃周 - Cháng Nǎi Zhōu) προχώρησε στο να ισχυριστεί ότι η «εσωτερική αλχημεία» ήταν το θεμέλιο της πολεμικής εκπαίδευσης, ακολουθώντας το σχήμα των τριών σταδίων στη χύτευση του εσωτερικού ελιξίριου:
το πρώτο στάδιο της εξευγενισμού της ουσίας (精 - jīng - τζινγκ) και της μεταμόρφωσής της στην αναπνοή (气 - qì - τσι),
το δεύτερο στάδιο του εξευγενισμού της αναπνοής (τσι) και μετασχηματισμό της σε πνεύμα (神 - shén - σαν),
και το τρίτο στάδιο του εξευγενισμού του πνεύματος (σαν) και την επιστροφή του στο αρχέγονο κενό (序 - xù - σου).